در یاداشت های قبل برخی نکات در خصوص ویژگی نهادهای رسمی وغیر رسمی بیان گردید.همچینین بیان گردید که نهادهای تعیین کننده هزینه های مبادله بود و از این طریق بر رفتار عاملین اقتصادی تاثیر می گذارند.اما سئوال مهم آن است که در صورتیکه کیفیت نهادها به گونه ای باشد که زمینه ساز هزینه های مبادله بالا باشند ، آن گاه در چه شرایطی امکان آن وجود دارد که نهادها در جهت کاهش هزینه های مبادله تغییر یابند.در این زمینه لازم است به چند نکته توجه گردد.
در یادداشت های قبلی تلاش گردید تا تعریفی از مفهوم نهادها ارائه گردد.گفته شد نهادها به دو دسته کلی نهادهای رسمی وغیر رسمی تقسیم می شوند.اما سئوال این است که چگونه نهادها بر رفتار اقتصادی انسان ها تاثیر می گذارند.نکته این است که چگونگی نحوه تاثیر گذاری می بایست از ویژگی عینیت پذیری برخوردار بوده ، بدین معنی که قابلیت ابطال پذیری داشته باشد، در غیر اینصورت نهادگرایی جدید امکان ایجاد یک دستگاه نظری به منظور فهم اقتصاد را نخواهد داشت.در چارچوب دستگاه نظری نهادگرایی نهادها از طریق تعیین هزینه های مبادله(Transaction Cost) بر عملکرد اقتصادی تاثیر می گذارند ، در ادامه با ارائه چند مثال به مفهوم هزینه های مبادله پرداخته خواهد شد.
«فردی را در نظر بگیرید که در یک شب تاریک در جایی کاملاً ناشناخته قرار می گیرد. از همان ابتدا فرد در خود احساس ترس را پیدا خواهد نمود. درست در همین زمان یک صدای خش خشی را می شنود.با شنیدن این صدا ، تمام وجود فرد معطوف به این صدا شده و همه رفتارهای خود را مبتنی بر این صدا شکل خواهد داد. در چنینی شرایطی شروع به پاسخ دادن به برخی از سئوالات می کند. این صدای چیست ، حیوان درنده ای است یا وزش بادی ؟.صدا از کدام سمت است؟ ، همچنین براساس همین صدا ، فرد جهت حرکت خود را به سمت مخالف آن تعیین می کند. آیا در اطراف من چیزی یا وسیله ای برای مقابله وجود دارد؟. »
