فهم اقتصاد از دریچه نهادی

سعید نایب، استادیار دانشگاه

فهم اقتصاد از دریچه نهادی

سعید نایب، استادیار دانشگاه

فهم اقتصاد از دریچه نهادی

ده روز مهرگردون افسانه است و افسون
نیکی به جای یاران ، فرصت شمار یارا


چکیده

هدف این مقاله ارائة تصویری از مدل تبیینی نهادگرایی جدید است و قصد دارد ابعاد گوناگون این دستگاه نظری در تبیین پدیده های اقتصادی ر ا نشان دهد . بر همین اساس، مقاله بر سه جنبة بااهمیت در هر دستگاه نظری، یعنی واحد تحلیل، نحوة تبیین، و مبنای داوری تمرکز دارد و ادعا دارد که دستگاه نظری نهادگرایی جدید در این حوزه ها در مقایسه با نظریه های رقیب همچون نئوکلاسیک و نهادگرایی جدید کارآمدی های درخور توجهی دارد. قابلیت عینیت پذیری واحد تحلیل و تطابق آن با واقعیت های بیرونی، توانمندی بیان علیت در عملکرد اقتصادی مبتنی بر اصول منطق استنتاجی، و آزمون پذیری نظری هها در حکم نتیجه عینیت پذیری از جملة این موارد است.

سعید نایب

چکیده

هدف اصلی این مقاله ارائه رویکردی مقایسه ای از مفهوم و ماهیت بنگاه در چهارچوب های نظری نئوکلاسیکی و نهادگرایی جدید است . در این رویکرد ، اطلاعات نامتقارن زمینه ساز هزینه های مبادلاتی بوده که موجب تغییر ماهیت بنگاه از تابع تولید در رویکرد اقتصاد مرسوم به بنگاه به عنوان سازمان در نهادگرایی جدید گردیدهاست. بر این اساس، بنگاه به عنوان سازمان با دو گروه هزینه های مبادله و هزینه های تبدیل مواجه گردیده که این هزینه ها تحت تأثیر ماتریس نهادی است. سپس، با تحلیل ساختار هزینه ای در یک بنگاه نمونه در صنعت تایر ایران و مطابق با رویکرد نهادگرایی جدید، هزینه  های مبادله و هزینه های تبدیل بنگاه شناسایی گردیده است.

سعید نایب

شاخه های متعددی از علم اقتصاد وجود دارد که هریک از آنها یه زمینه خاص توجه می کند . در این راستا ادبیات اقتصاد غیر رسمی قابل طرح می باشد .

سعید نایب

مقدمه

سرمایه‌گذاری اخیر در صنعت پتروشیمی موجب افزایش اهمیت این صنعت در اقتصاد ملی گردیده است. از سوی دیگر، رویکرد صادراتی واحدهای این صنعت، رقابتی در سطح جهانی را به همراه داشته است. این مقاله در پی آن است تا با نشان دادن ابعاد این رقابت و نیز وضعیت صنعت پتروشیمی در این حوزه، ذهن سیاست‌گذاران را از توجه به متغیرهای رقابت سلبی همچون رویه‌های بازرگانی غیرمنصفانه با تبانی به سمت متغیرهای رقابت ایجابی همچون نهادهای ارتقاء‌دهنده فناوری، کاهش‌دهنده اطلاعات نامتقارن و درونی‌کننده آثار خارجی معطوف نماید. این موضوعی است که مقاله با استفاده از دستگاه نظری نهاد‌گرایی جدید بدان پرداخته است.

سعید نایب

مقدمه

هدف اصلی این مقاله تبیین مسیرهای ارتقای رقابت‌پذیری در صنعت ایران با تمرکز بروضعیت صنعت تایر می‌باشد. یکی از الگوهایی که در دو دهه اخیر در حوزه ارتقای رقابت‌پذیری در سطح بنگاه و صنعت مورد توجه قرار گرفته است، الگوی نلسون-وینتر می‌باشد. این الگو با تمرکز بر مفهوم فناوری به عنوان پایه اطلاعاتی کلیدی و توجه به سازمان بنگاه به رهیافت نهادگرایی جدید نزدیک شده است. بر اساس ارزیابی انجام گرفته با استفاده از الگوی نلسون-وینتر در صنعت تایر نشان داده شد که مسیرهای ارتقای رقابت‌پذیری تنها از مسیر ارتقای فناوری در دو بعد نوآوری و یادگیری امکان‌پذیر است واین امر از طریق بهبود محیط اقتصادی به منظور رشد دانش و برقراری ارتباطات بین بنگاهی امکان پذیراست، ضمن آنکه توجه به مقیاس بنگاه ها و ایجاد زمینه‌های ادغام بنگاه ها در صنعت تایر در این زمینه ضروری است

سعید نایب

هدف از نگارش این مقاله، ارائه تبیینی از آینده اقتصاد ایران است. مهم ترین ویژگی مقاله، بهره گیری از چهارچوب نظری نهادگرایی جدید و تطبیق آن با یک الگوی مبتنی بر سناریو است. بر این اساس، فناوری مفهوم کلیدی توضیح دهنده ماهیت توسعه است و کارآمدی ساختار حقوق مالکیت علت موفقیت یک اقتصاد ملی در حوزه فناوری. در این زمینه تلاش شده است در چهارچوب دستگاه نظری نهادگرایی جدید، ازطریق الزامات مربوط به تغییر در ساختار حقوق مالکیت و از مسیر تغییرات نهادی، تصویری از آینده اقتصاد ایران ارائه شود. در الگوی مبتنی بر سناریو چنین بیان شده که هرگونه تغییر در ساختار حقوق مالکیت با هدف ارتقای فناوری، نیازمند توانایی اقتصاد ملی در پرداخت هزینه های تغییرات نهادی است؛ هزینه هایی که ناشی از بازدهی صعودی ماتریس نهادی است؛ به عبارت دیگر، برندگان ماتریس نهادی باید توانایی پرداخت چنین هزینه ای را داشته باشند. در چنین مسیری، کارآمدی نظام قضایی و کنترل سیاسی اقتصادی نظامیان شاخص راهنمای حرکت است؛ و به نظر می رسد روندها در اقتصاد ایران به گونه ای است که هزینه های تغییر ساختار حقوق مالکیت به منظور ارتقای فناوری درحال افزایش است.

سعید نایب

چکیده

رقابت مفهومی است که در فرآیند تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناوری مفهومی چندوجهی و چند بعدی به خود گرفته و از این رو ، یک مفهوم متحول می باشد ....

سعید نایب